در حالی که شمارش آرای همه پرسی قانون اساسی ترکیه با اعلام پیروزی طرفداران تغییر قانون اساسی این کشور به پایان رسید، نظر و رویکرد شهروندان ترکیهای در مناطق داخلی و استانهای مختلف و همچنین خارج از این کشور قابل توجه به نظر میرسد. این که شهروندان ترکیه در خارج از مرزهای این کشور در اروپا و آمریکا چه نظری نسبت به همه پرسی مورد نظر اردوغان داشتهاند، با توجه به تنشهای اخیر ترکیه و اروپا بویژه در هلند و آلمان بسیار دارای اهمیت است.
به گزارش خبرگزاری انصار به نقل از الوقت، آن گونه که خبرگزاری رسمی و دولتی آناتولی ترکیه گزارش داده است، با پایان یافتن شمارش آرای همهپرسی برای تغییر قانون اساسی، 51.18 درصد مردم ترکیه رای آری و 48.82درصد از مردم رای نه به تغییر قانون اساسی دادهاند. براین اساس دولت اردوغان با اختلاف بسیار ناچیزی توانست در این همه پرسی برای تغییر قانون اساسی پیروز شود. در این میان آرای تفکیکی استانها و گرایش مردم استانهای مختلف ترکیه قابل توجه است.
گرایشهای داخلی به همهپرسی اردوغان براساس مناطق جغرافیایی
براساس آمارمنتشر شده از میان 81 استان ترکیه، در 33 استان این کشور مخالفان و کسانی که به همه پرسی رای نه دادهاند بیش از مجموع موافقان بوده است. بیشتر مخالفان همه پرسی نیز در استانهای حاشیهای و جنوب کشور ترکیه و بیشتر استانهای موافق همه پرسی در مناطق مرکزی و شمال قرار دارند. اگرچه در استان آنکارا پایتخت ترکیه که در مناطق مرکزی این کشور قرار داد، درصد مخالفان با 51 درصد بیش از موافقان بوده است. در این میان شهر کوچک تونجلی در مرکز ترکیه با 80 درصد رای مخالف به همهپرسی از جمله شگفتیهای همه پرسی به شمار میرود. همچنین در مناطق کردنشین جنوب شرق ترکیه درصد مخالفان همه پرسی بطور میانگین 62درصد میباشد که البته در برخی استانهای کردنشین مخالفان به 71 درصد نیز میرسد.
در قسمت اروپایی ترکیه نیز بطور کلی درصد مخالفان بیش از موافقان بوده و به جز استانبول که مخالفان 51 درصد را شامل شدهاند، در سه استان اروپایی دیگر ترکیه درصد میانگین مخالفان همه پرسی 67 درصد میباشد. از میان یازده استان جنوبی نیز تنها سه استان شرناق، غازی عینتاب و شانلیاورفه میباشند که به همه پرسی رای موافق دادهاند و در دیگر استانهای جنوبی درصد مخالفان بیشتر بوده است. با این حال سه استان جنوبی موافق همه پرسی اردوغان، سه استان هم مرز ترکیه و سوریه به شمار میروند که موافقان در آنها درصد به نسبت بالایی را شامل میشود. از جمله در استان مرزی شانلیاورفه موافقان همه پرسی به رقم 70درصد رسیدهاند.
همان گونه که گفته شد موافقان همه پرسی ترکیه را بیشتر استانهای مرکزی و شمالی ترکیه تشکیل دادهاند و بیشترین موافقان همه پرسی قانون اساسی، مربوط به استان 60 هزار نفری بایبورد با 80 درصد رای موافق میباشد. دومین استانی که بیشترین درصد آرای موافق به همه پرسی را به خود اختصاص داده است، استان محل تولد و زادگاه اردوغان یعنی استان ریز در ساحل دریای سیاه و در شمال ترکیه میباشد که موافقان در آن جا 75.5 درصد رای دهندگان را شامل میشوند.
رویکرد مهاجران ترک در خارج از ترکیه به همه پرسی اردوغان
در خارج از ترکیه نیز مشارکت ترکهای ساکن در اروپا و آمریکا قابل توجه است. پیش از برگزاری همه پرسی تنش میان دولت اردوغان و اتحادیه اروپا، بویژه آلمان و هلند به اوج خود رسیده بود و حتی مقامات آلمانی و هلندی طی چند نوبت مانع برگزاری سخنرانی و مراسم تبلیغاتی مقامات دولتی ترکیه شدند. با این حال، نتایج رایگیری نشان میدهد سختگیری مقامات اروپایی علیه دولت اردوغان، در واقع به افزایش اقبال عمومی مهاجران ترکیهای ساکن در اروپا به دولت اردوغان منجر شده است. بطور کلی ترکیه در 43 کشور خارجی اقدام به برگزاری انتخابات و همه پرسی قانون اساسی نمود که از میان این 43 کشور، تنها در 15 کشور مهاجران ترکیهای به همه پرسی رای موافق دادند. 9 کشور نیز از 15 کشوری که در آنها مهاجران ترک رای موافق به تغییر قانون اساسی دادهاند؛ شامل کشورهای اروپایی میباشد و حتی در کشورهایی مانند آلمان و هلند درصد آرای موافق به ترتیب به 63 و 70 درصد رسیده است. در سایر کشورهای اروپایی از جمله فرانسه، بلژیک و اتریش نیز درصد موافقان با تغییر قانون اساسی بیشتر از مخالفان است و تنها در بریتانیا و ایرلند جنوبی است که مخالفان همه پرسی مورد نظر اردوغان بیشتر و به ترتیب 79 و 80 درصد میباشند. همچنین در کشورهای اروپای شرقی نیز درصد مهاجران مخالف بیش از موافقان است.
در آمریکا و کانادا نیز مهاجران ترک مخالف قانون اساسی با 83 و 72 درصد قابل توجهی به نظر میرسد.
نکته قابل توجه در حوزههای خارج از کشور در اکثریت بودن مخالفان همه پرسی در جمهوری آذربایجان و گرجستان به عنوان دو کشوری است که دولت اردوغان حساب ویژهای روی آنها بازکرده بود. در جمهوری آذربایجان مهاجران ترک 61 و در گرجستان 59 درصد مخالف همه پرسی ترکیه بودهاند. همچنین در میان کشورهای منطقه تنها در کشورهای عربستان، مصر، لبنان و اردن درصد موافقان همه پرسی بیشتر بوده است و در سایر کشورهای منطقه شامل ایران، عراق، امارات متحده عربی، عمان، کویت، قطر و حتی سرزمینهای اشغالی فلسطین، مخالفان همه پرسی دولتی ترکیه بیشتر از موافقان بوده است.
در آسیای مرکزی نیز به جز در دو کشور ازبکستان و قرقیزستان، در سایر کشورهای ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان، چین و روسیه، مخالفان بیش از موافقان همه پرسی بوده است. در روسیه حداقل 73 درصد از ترکهای مهاجر به همه پرسی رای منفی دادهاند.
با توجه به آمار تفکیکی منتشر شده به روشنی اختلاف کم و مرز باریک میان موافقان و مخالفان همه پرسی تغییر قانون اساسی را میتوان مشاهده کرد. اختلاف کم و ناچیزی که تائیدی بر مسئله قطبی شدن جامعه ترکیه پس از همه پرسی تغییر قانون اساسی خواهد است. احتمالا با توجه به همین وضعیت است که برخی ناظران در نخستین واکنشها به نتایج همه پرسی از دولت اردوغان خواستار دستیابی به اجماع گستردهتر و فراگیر در این کشور شدهاند.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/6125